Rak jądra
Rak jądra, najczęstszy nowotwór złośliwy z grupy guzów litych w grupie młodych mężczyzn (pomiędzy 20 a 35 rokiem życia). Potoczne określenie rak jądra obejmuje całą grupę nowotworów, które można podzielić na nowotwory zarodkowe i niezarodkowe. Przeważającą większość guzów jądra (95-99%) stanowią nowotwory zarodkowe. Biorąc pod uwagę cechy kliniczne, można je podzielić na nasieniaki i nienasieniaki. Wszystkie nowotwory zarodkowe (z wyjątkiem dojrzałego potworniaka) cechują się dużą złością histologiczną i agresywnym przebiegiem klinicznym. Są to jednocześnie jedne z niewielu nowotworów “litych” które można wyleczyć nawet w zaawansowanym stadium (z przerzutami odległymi). Szansę na wyleczenie pacjenci z guzami zarodkowymi zawdzięczają dużej wrażliwości tych nowotworów na chemioterapię i radioterapię.
Nowotwór jądra jest łatwy do wykrycia badaniem palpacyjnym (czyli obmacywaniem jądra). W wielu krajach (w tym w USA) lekarze zalecają młodym mężczyznom samo-badanie raz w miesiącu, analogicznie do samokontroli, którą powinny prowadzić kobiety zagrożone rakiem piersi. Typowe wczesne objawy choroby to guz wyczuwalny w obrębie moszny lub powiększenie całego jądra, uczucie “ciężaru” w mosznie. Może też dojść do szybko narastającego powiększenia moszny wskutek gromadzenia w niej płynu. Również ból lub dyskomfort w obrębie moszny powinien budzić uzasadniony niepokój. Jednak w większości przypadków choroba przebiega bezboleśnie, z czego wynika nieszczęście wielu pacjentów, którzy ignorują wczesne objawy i zgłaszają się do lekarza po wielu tygodniach (lub miesiącach). W takim momencie chorzy ci mają już z reguły zaawansowaną chorobę nowotworową. Zamiast jedynie prostego zabiegu chirurgicznego wymagają intensywnego leczenia chemioterapią, a efekt leczenia często jest niepewny. Zdarza się też, że pacjent jest świadom obecności guza w jądrze, ale wskutek rozmaitych psychologicznych mechanizmów obronnych (wyparcia, zaprzeczenia, zwlekania) oszukuje sam siebie, wmawiając sobie, że jest to zupełnie inna choroba. Niekiedy do opóźnienia rozpoznania dochodzi z winy lekarza. Rak jądra bardzo szybko daje przerzuty, a każdy kolejny tydzień może zmniejszyć szanse na wyleczenie. Dlatego warto znać listę najczęściej stawianych błędnych rozpoznań:
* Krwiak w obrębie moszny – nie ma przewlekłych krwiaków, albo krwiaków pojawiających się po czasie dłuższym, niż kilka godzin po urazie. Krwiak, stwierdzony pół roku po uderzeniu piłką w krocze najprawdopodobniej jest rakiem!
* Zapalenie jądra ? bardzo rzadka sprawa, najczęściej dotyczy obu jąder (np. w przebiegu świnki). Występuje bardzo silny ból, połączony z gorączką. Niebolesne “zapalenie” jednego jądra najprawdopodobniej jest guzem.
* Przepuklina pachwinowa ? jak sama nazwa wskazuje najpierw lokalizuje się w pachwinie. Zanim worek przepuklinowy zejdzie do moszny musi upłynąć wiele miesięcy lub lat. Przepuklina, która pojawia się od razu w worku mosznowym najprawdopodobniej jest guzem jądra.
* Wodniak jądra ? takie rozpoznanie wolno postawić dopiero po wykonaniu badania USG. Wodniak może towarzyszyć guzowi jądra.
* Żylaki i torbiele powrózka nasiennego ? podobnie jak w przypadku wodniaka, do ich rozpoznania upoważnia jedynie badanie USG.
Z każdym podejrzeniem guza jądra należy jak najszybciej zgłaszać się do urologa, onkologa lub chirurga, albo zapisać się na badanie USG jąder.
